Kwaliteitsstandaard atypische parkinsonismen

Pagina 102 - een verminderd uithoudingsvermogen, - fysieke vermoeidheid, - mentale vermoeidheid - toegenomen slaperigheid. Met name overmatige slaperigheid overdag kent andere oorzaken (denk aan bijwerkingen van de anti- parkinson medicijnen of specifieke slaapstoornissen) en vereist daarom een andere behandeling. Oorzaken van vermoeidheid De exacte oorzaken van toegenomen vermoeidheid bij AP zijn niet bekend. Vermoeidheid is niet geassocieerd met de motorische problemen van de aandoening en er bestaat ook geen duidelijke relatie met slaapproblemen. Wel is er een sterke relatie tussen vermoeidheid en depressieve klachten. Echter depressie en vermoeidheid kunnen ook los van elkaar voorkomen. Bij vermoeidheid is het belangrijk om andere oorzaken in ieder geval uit te sluiten. Denk hierbij aan bijwerkingen van medicijnen (bijvoorbeeld beta- blokkers), bloedarmoede, een te traag werkende schildklier en (chronische) pijnklachten. Behandeling van vermoeidheid Indien er een andere onderliggende oorzaak wordt gevonden, dient deze als eerste behandeld te worden. Daarnaast is het belangrijk om bijkomende factoren te erkennen en te behandelen, zoals pijn, slaapproblemen en depressieve klachten. De behandeling van vermoeidheid zelf is lastig, er zijn tot op heden nog geen effectieve medicijnen. Zowel levodopa als dopamine agonisten verbeteren vermoeidheid bij mensen met AP niet. Ook andere stimulantia (zoals ritalin of modafinil) lijken weinig effectief. Niet medicamenteuze behandelingen kunnen zinvol zijn, denk hierbij bijvoorbeeld aan:  Adviezen van ee n fysiotherapeut over het opbouwen van conditie en het verbeteren van de belastbaarheid door middel van lichamelijke beweging.  D e ergotherapeut kan samen met de patiënt kijken naar belastbaarheid. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de activiteitenweger. Dit instrument (eventueel met bijbehorende app) is door ergotherapeuten ontwikkeld om overbelasting te voorkomen. Het ondersteunt bij het plannen van dagelijkse activiteiten, waarbij rekening gehouden wordt met de eigen grenzen qua belastbaarheid. De ergotherapeut kan helpen de app te gebruiken.  Sommige mensen kunnen baat hebben bij mindfulness training of cognitieve gedragstherapie onder begeleiding van een GZ-psycholoog. Pijn [124] Pijn van houdings ‐ en bewegingsstelsel, secundair aan hypokinesie, rigiditeit en immobiliteit. Pijn bij mensen met AP kan het gevolg zijn van een verhoogde spierspanning, van een afwijkende houding (bijvoorbeeld het voorovergebogen postuur), of het kan gaan om een pijnsensatie die centraal in de hersenen ontstaat zonder aanwijsbare oorzaak in de rest van het lichaam. Daarnaast kunnen mensen met AP pijn hebben als gevolg van andere ziekten of problemen, dus van belang om alert te zijn op een bijkomend probleem dat helemaal los staat van het AP. Pijnbestrijding is gericht op het verminderen of laten verdwijnen van de pijn:  Fysiotherapie en/of revalidatie zijn hier van nut als het gaat om pijn ten gevolge van spierspanning en/of houdingsafwijkingen.  Geneesmiddelen: Om de pijn adequaat te bestrijden moet men het juiste middel in voldoende hoge dosering toedienen op vaste tijdstippen met de juiste frequentie (afhankelijk van de werkingsduur). Bij hevige pijn moet het middel bovendien snel werken. Het effect van de behandeling moet regelmatig worden geëvalueerd, zodat dosering en middel tijdig kunnen