Kwaliteitsstandaard atypische parkinsonismen

Pagina 119 Compensatie Strategieën bij motorische problemen: - Compensatie door aandacht gestuurd bewegen: o Gerichte aandacht o Cueing o Cognitieve bewegingsstrategie (bewust, aandacht) - Compensatie door vereenvoudigen van de beweging: o Verminderen dubbeltaken o Strategieën voor complexe bewegingen - Compensatie door gerichte aandacht: Aandacht bewust richten op een bepaald aspect van de beweging. Dit is een interne cue om het bewegen te faciliteren. (bijv. aandacht voor groot bewegen bij snijden). Toepassing gebeurt d.m.v. eerst hardop benoemen, dit zoveel mogelijk afbouwen naar stille zelfinstructie. • Ergotherapeutische interventies bij freezing, bradykinesie of complexiteitsprobleem Cueing werkt hier als strategie: Bij cueing wordt gebruik gemaakt van prikkels uit de omgeving om beweging te faciliteren. Het doel is reguleren van ritme/timing of grootte van de beweging. Een cue verbetert beweegparameters zoals snelheid, ritme/timing, grootte van bijvoorbeeld lopen, reiken en snijden. Een cue brengt focus aan in complexe situaties en heeft een executieve rol en geeft een duidelijk richtingdoel aan de beweging. Aandachtpunten bij het aanbieden van cueing strategieën: Het selecteren van de juiste cue is zeer individu gericht. Persoonlijke voorkeuren, moment waarop de persoon freezing ervaart, waar, tijdens welke activiteiten en hoe is het cognitieve vermogen zijn mede bepalend voor de keuze van de cue. - Per persoon moeten diverse modaliteiten van cues gezocht en uitgeprobeerd worden. - De instructie bij het aanbieden van een cue moet duidelijk en simpel zijn om het zelf leren toepassen mogelijk te maken. - Wees selectief in het gebruik van cues. - Het effect van een cue neemt af in de loop van de tijd. Her-evaluatie is belangrijk. - Een cue is locatie specifiek (een zelfde cue werkt niet op alle plaatsen). - Een cue heeft direct effect, indien de cue niet werkt heeft training geen effect. Modaliteiten van cues: (Eenmalig bij starten of stoppen of ritmisch voor doorgaan). - Visueel (bijv. lijn, ankerpunt, knipperend lampje) - Auditief (bijv. startsignaal, ritme metronoom, muziek) - Somatosensorisch (trilling, doorstappen, weight-shiften) Het gebruik van strategieën voor complexe bewegingen: Dit omvat het opsplitsen van complex motorische handelingen in vaste opeenvolgende stappen. De handeling wordt bewust uitgevoerd. Het doel is de efficiëntie en zelfstandigheid van het bewegen te vergroten. Hierbij kan gebruik gemaakt woerden van bewegingspatronen met stabiele rustposities. Deze strategieën zijn taak en context specifiek. Ergotherapie bij moeite met dubbeltaken Bij moeite met dubbeltaken worden activiteiten slechter of langzamer uitgevoerd. Soms zelfs kan de patiënt niet voortgaan met waar hij mee bezig is (‘stops walking when talking’). Het doel van verminderen van dubbeltaken is vergroten van veiligheid en kwaliteit van het handelen. De strategie omvat het minder taken tegelijk uitvoeren en het opsplitsen van een taak in enkele kleinere taken die met aandacht uitgevoerd kunnen worden.