18 / 21
Parkinsonismen
16
Bijlage
Tabel 1. Klinische verschijnselen van de ziekte van Parkinson, MSA en PSP
Bron: dr. A.J.W. Boon, neuroloog Erasmus MC
Ziekteprogressie
Tremor
Balansstoornis, vallen
Gedragsverandering
Spraakstoornissen
Slikstoornissen
Geheugenproblemen
Houdingsafwijkingen
Orthostatische hypotensie
Urine- en erectieproblemen
Ademhalingsproblemen
REM-slaapstoornis
Myoclonieën
Dyskinesieën (levodopa)
Emotionele labiliteit
Oogbewegingsstoornissen
Langzaam
‘Pillen-rollen’
Laat
Zacht, monotoon
Laat
Midden-laat
Minder vaak
Laat
+/-, laat
-
+
-
Hele lichaam
-
-
Snel
Onregelmatig
Vroeg
Weinig
Zacht, monotoon,
dronkenmansspraak
Vroeg
Laat
Antecollis, PISA,
camptocormie
Vroeg
++, vaak vroeg
Slaapapneu, stridor
Begin/vroeg
+
Hoofd-hals
+
+/-
Snel
5-10%
Begin
Vroeg
Zacht, monotoon, geknepen
Vroeg
Vroeg
Retrocollis, rechtop
Weinig
+, laat
-
Zelden
-
Rond mond
++
++
Ziekte van Parkinson
Symptoom
MSA
PSP