Previous Page  12 / 21 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 12 / 21 Next Page
Page Background

Parkinsonismen

10

Adviseer de patiënt om regelmatig kleine maaltijden te

eten met minder koolhydraten en meer zout en te zorgen

voor voldoende vochtintake (minimaal 2 liter per dag).

Het verhogen van de hoofdkant van het bed met 20-30

0

(bijvoorbeeld met klossen) helpt vaak. Dijhoge steunkousen

kunnen een positief effect hebben maar verhogen de

kwaliteit van leven niet. Ze worden daarom nauwelijks

meer voorgeschreven.

Indien bovenstaande methoden onvoldoende effectief

zijn en de orthostase hinderlijk is, kan de patiënt

medicatie proberen. Wees alert op het ontstaan van

oedeem en nachtelijke hypertensie door een toegenomen

plasmavolume.

-- Fludrocortison (0,1-0,2 mg dd) is vaak effectief.

-- Midodrine (2,5-40 mg dd) kan bij MSA-patiënten

orthostatische hypotensie verminderen. Controleer de

bloeddruk regelmatig i.v.m. het risico op (nachtelijke)

hypertensie. Dit risico kan verlaagd worden door de

laatste tablet meer dan 4 uur voor het naar bed gaan in

te nemen. Midodrine wordt niet altijd vergoed door de

zorgverzekeraars. Alternatieven zijn indomethacine,

osteotride, efedrine en fenylpropanolamine.

-- Droxidopa (100-600 mg dd) kan orthostatische

hypotensie bij MSA verminderen. De meeste patiënten

verdragen het middel goed.

-- Sympaticomimetica (pyridostigmine, dihydroergo-

tamine, etilefrine) of desmopressine voor het naar bed

gaan kunnen orthostatische hypotensie verminderen.

·

·

Urineretentie

Behandel urineweginfecties conform d

e NHG-Standaard Urineweginfecties .

Het risico op urineweginfecties kan verlaagd worden met

medicatie als bethanecolchloride.

(Zelf-)katheteriseren is mogelijk indien patiënt dit nog zelf

kan of een mantelzorger heeft die dit kan en wil doen. Later

in het ziektebeloop kan een permanente urinekatheter

nodig zijn.

·

·

Urge-incontinentie en pollakisurie

Geef laagdrempelig

een medicamenteuze behandeling voor urine-

incontinentie (let op: dit advies wijkt af van de

NHG- Standaard Incontinentie voor urine bij vrouwen

en

NHG- Standaard Mictieklachten bij mannen )

.

Anticholinergica zijn bij veel patiënten effectief. Een

belangrijke bijwerking is het verergeren van urineretentie

en verwardheid bij oudere patiënten.

Alfa-adrenerge agonisten verminderen het blaasresidu,

maar kunnen orthostatische hypotensie verergeren.

Desmopressine (DDAVP, off-label) vermindert de

hoeveelheid urine, vermindert nycturie en kan een betere

bloeddruk in de ochtend geven. De startdosis is 0,1 mg dd

AN.

Injectie van botulinum A toxine in de m. detrusor of

urethrasfincter en operatieve ingrepen als sfincterotomie

zijn opties als alphablokkers niet verdragen worden.

·

·

Obstipatie

Behandel obstipatie conform de

NHG- Standaard Obstipatie

.

Dezelfde laxantia als in de algemene bevolking kunnen

gebruikt worden, hoewel sommige patiënten hier heftig

op reageren. Polycarbophil, lubiproston en macrogol 3350

zijn specifiek onderzocht bij MSA-patiënten, met positieve

resultaten.

·

·

Erectiestoornissen

Behandel erectiestoornissen conform

de

NHG-Standaard Seksuele klachten .

Sildenafil, tadalafil en vardenafil zijn effectief bij MSA-

patiënten, maar kunnen orthostatische hypotensie

verergeren. Dit geldt ook voor subcutane injecties met

apomorfine.

Overige problemen

·

·

Luchtwegproblemen

De fysiotherapeut kan onder-

steunende ademhalingstechnieken (bijvoorbeeld ‘huffen’)

aanleren.

Inhalatiemedicatie (luchtwegverwijders, corticosteroïden)

kan nodig zijn.

CPAP is bewezen effectief in het langdurig verminderen

van nachtelijke stridor en obstructieve slaapapneu. Het

risico op plots overlijden tijdens de slaap blijft verhoogd.

‘Adaptive servo ventilation’ (ASV) kan effectief zijn bij

MSA-patiënten met centrale slaapapneu. Vanwege het

verhoogde risico op acute hartdood wordt ASV sinds

2015 niet zomaar meer toegepast. Overleg hierover met

een Centrum voor Thuisbeademing (zie

Consultatie en Verwijzing )

.

Bij stridor overdag en/of verlamming van de stembanden

kan de patiënt kiezen voor een tracheostoma. Centrale

slaapapneu kan verergeren.

Behandeling met botulinum toxine en larynxchirurgie zijn

controversieel.

Over vaccinatie ter voorkoming van pneumococcen-

infecties bij parkinsonismepatiënten is geen literatuur

beschikbaar.

·

·

Spraakstoornissen

Logopedie is de meest geschikte

behandeling. Ook kan een logopedist adviseren

en ondersteunen bij het gebruik van alternatieve

communicatiemiddelen (bijvoorbeeld spraakversterkers,

spraakcomputers, letter- of plaatjeskaarten).

·

·

Slikproblemen

Logopedie kan de slikactie verbeteren.

Een diëtist kan advies geven over aangepaste voeding.

Amitriptyline vermindert bij sommige PSP-patiënten de

slikproblemen. Het is belangrijk dit middel voorzichtig

naar de optimale dosering te titreren om bijwerkingen als

verwardheid te voorkomen (starten met 10 mg 1 dd voor de

nacht).

Bij ernstige slikproblemen kan de patiënt kiezen voor een

PEG-sonde om ondervoeding te voorkomen. De patiënt

en diens naaste(n) moeten wel gewaarschuwd worden

dat dit het risico op een aspiratiepneumonie niet geheel

wegneemt.

Patiënten kunnen moeite hebben met het wegslikken van

speeksel en slijm. Een afzuigapparaat thuis kan nodig zijn.

·

·

Overmatig speekselverlies

Logopedie is de meest

geschikte behandeling.

Lokale of systemische anticholinergica (bijvoorbeeld