Previous Page  6 / 23 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 6 / 23 Next Page
Page Background

Fanconi anemie

S

ymptomen

Algemeen

FA-patiënten kunnen sterk van elkaar verschillen voor wat

betreft de symptomen en de ernst ervan. Dit geldt ook voor

meerdere leden van een familie met hetzelfde genotype.

Congenitale afwijkingen

Bij twee derde van de FA-patiënten is er sprake van één of

meer van de volgende congenitale afwijkingen:

·

·

Afwijkingen aan handen en armen

(35-45%):

onderontwikkelde, ontbrekende of extra duimen en/of

radiushypoplasie.

·

·

Overige skeletafwijkingen

(30%): heupdysplasie, scoliose,

wervelafwijkingen.

·

·

Huidafwijkingen

(40-65%): hyper- en hypopigmentatie,

café-au-laitvlekken.

·

·

Kleine lengte

De helft van de FA-patiënten wordt te klein

geboren (lengte en gewicht gemiddeld -2 SD). Gewicht en

lichaamslengte zijn doorgaans wel goed in verhouding met

elkaar.

·

·

Microcefalie

(klein hoofd) (20-25%).

·

·

Oogafwijkingen

(20-40%): microphthalmie (kleine ogen),

cataract, astigmatisme, scheelzien, epicanthusplooien,

hyper-/hypotelorisme, ptosis.

·

·

Oorafwijkingen

(10-25%): vernauwde gehoorgang,

afwijkende vorm van de oren, gehoorstoornissen (zowel

geleidingsverlies als perceptief gehoorverlies of een

combinatie van beide).

·

·

Nierafwijkingen

(20-35%): ectopische ligging

(bekkennier), hoefijzernier, mononier. Een kwart van de

FA-patiënten ontwikkelt hypertensie.

·

·

Hartafwijkingen

(5-15%): ventrikelseptumdefect,

pulmonaalstenose, aortastenose, coarctatio aortae.

·

·

Gastro-intestinale afwijkingen

(5-15%): oesofagus- of

duodenumatresie, tracheo-oesofageale fistel, anorectale

malformaties.

·

·

Gonadale afwijkingen:

hypogonadisme, hypospadie en

cryptorchisme (20-25% van de jongens); onderontwikkelde

genitalia en uterusafwijkingen (2% van de meisjes).

·

·

Milde mentale retardatie

(10-15%).

·

·

Afwijkingen van het centraal zenuwstelsel

(3-8%):

neuralebuisdefecten, hydrocephalus, cysten, kleine

hypofyse, afwezig corpus callosum, cerebellaire

hypoplasie.

Beenmergfalen

Van de FA-patiënten ontwikkelt 60-90% een milde tot

ernstige vorm van beenmergfalen, meestal tussen het 5

e

en

10

e

levensjaar. Bijbehorende symptomen zijn:

·

·

symptomen van anemie:

vermoeidheid, bleekheid,

kortademigheid, hoofdpijn, duizeligheid, hartkloppingen,

klachten passend bij decompensatio cordis en angina

pectoris;

·

·

verhoogde infectiegevoeligheid

door granulocytopenie;

·

·

bloedingen

als gevolg van trombocytopenie.

Kanker

·

·

Hematologische maligniteiten

15-50% van de FA-

patiënten ontwikkelt myelodysplastisch syndroom (MDS)

en/of AML voor het 40

e

jaar.

·

·

Plaveiselcelcarcinomen

Een groot probleem bij FA-

patiënten is het ontstaan van plaveiselcelcarcinomen in

het hoofd-halsgebied (65%mondholte, 10% oropharynx,

10% hypopharynx, 10% larynx, 5% onbekend). Het

cumulatieve risico op hoofd-halstumoren is 14% op

40-jarige leeftijd. Ook in de slokdarm, het anogenitale

gebied en de vrouwelijke geslachtsorganen kunnen

plaveiselcelcarcinomen ontstaan. De mediane leeftijd voor

het ontwikkelen van plaveiselcelcarcinomen is 25 jaar. Het

risico op plaveiselcelcarcinoom is extra verhoogd na een

stamceltransplantatie (SCT). ‘Graft-versus-host-disease’

(GvHD) speelt daarbij een mogelijke rol. De rol van het

humaan papilloma virus (HPV) hebben onderzoekers nog

niet opgehelderd.

·

·

Levertumoren

Zowel adenomen als hepatocellulaire

carcinomen komen vaker voor bij FA.

·

·

Overige tumoren

Bij subtypes D1 en N is het risico op

medulloblastoom en nefroblastoom (Wilms-tumor) sterk

verhoogd.

Endocrinologische stoornissen

Een groot deel van de FA-patiënten (80%) heeft ten minste

één endocrinologische stoornis. Deze kan door de ziekte

ontstaan, maar ook als gevolg van medicatie, chemotherapie

of radiotherapie.

·

·

Hypothyreoïdie

Ongeveer 40-60% van alle FA-

patiënten heeft primaire hypothyreoïdie. Ook secundaire

hypothyreoïdie door hypofyse-afwijkingen komt vaker

voor.

·

·

Groeihormoondeficiëntie

FA-patiënten zijn vaak kleiner

dan gezonde leeftijdsgenoten (gemiddeld -2,4 SD), hoewel

10% juist langer is dan gemiddeld. Een volwassen vrouw

met FA is gemiddeld 1,50 m lang, een man 1,61 m. Dit komt

door de ziekte zelf in combinatie met:

-- hormonale afwijkingen (groeihormoondeficiëntie,

hypothyreoïdie);

-- gastro-intestinale problemen, slechte voedingsintake en

verminderde opname van voedingsstoffen;

-- medicatiegebruik (corticosteroïden, androgenen) en SCT.

·

·

Diabetes mellitus

Hyperglycemie (25% van de FA-

patiënten), hyperinsulinemie (70-75%) en diabetes mellitus

(10%) worden meestal veroorzaakt door een combinatie

van verminderde insulinesecretie en insulineresistentie.

Ook geneesmiddelen (corticosteroïden, androgenen)

kunnen de suiker- en insulinehuishouding veranderen.

4