18 / 23
Frontotemporale dementie (FTD)
16
Bijlage 1
Tabel 1. Onderscheid psychiatrische aandoeningen en bvFTD
Onderscheidende kenmerken in de differentiaal diagnose
Het is belangrijk om alert te zijn op bvFDT wanneer:
·
·
een psychiatrische aandoening niet opklaart na behandeling en/of
·
·
wanneer verlies van inzicht/empathie optreedt en/of
·
·
neurologische verschijnselen optreden.
Stress/Burn-out
Kenmerken van een burn-out kunnen lijken op bvFTD: verminderde flexibiliteit, prikkelbaarheid
en concentratiestoornissen.
·
·
Bij burn-out ontbreken de ontremming en het dwangmatige gedrag.
·
·
Mensen met een burn-out lijden vaak wel onder hun klachten; bvFTD-patiënten zijn vaak juist onverschillig
vanwege het ontbreken van ziekte-inzicht.
Depressie
Gebrek aan initiatief en apathie kunnen aan een primaire depressie doen denken.
·
·
Bij FTD zijn (bij neuropsychologisch onderzoek) executieve functies ernstiger gestoord dan bij een depressie.
·
·
Ook het dwangmatige gedrag en het ontbreken van empathie zijn meer indicatief voor FTD.
·
·
Belangrijk is aan FTD te denken als een depressie ondanks diverse medicamenteuze behandelingen niet
verbetert.
Manie
De verschijnselen van een manie kunnen lijken op de van ontremming en de grootheidsideeën, zoals die er
bij FTD kunnen zijn.
·
·
Een manie ontstaat meestal sneller.
·
·
Waar gedragsproblemen bij FTD soms verminderen bij serotonerge medicatie, kan deze medicatie bij manie
juist het beeld verergeren.
Obsessief-compulsieve stoornis (OCD)
Bij OCD en FTD bestaan allebei dwanghandelingen.
·
·
Bij FTD ontbreken de dwanggedachten/onderliggende angsten, die wel bij OCD aanwezig zijn.
·
·
Bij FTD heeft de patiënt geen inzicht in de buitensporige aard van het gedrag.
·
·
OCD begint vaak op jongere leeftijd: in de vroege adolescentie.
Autismespectrum stoornis (ASS)
Bij ASS komen de problemen in de wederkerige sociale gedragingen voor.
Andere problemen zoals communicatieproblemen en stereotype patronen (in gedrag, belangstelling) kunnen
lijken op kenmerken van FTD.
·
·
ASS begint vaak al in de vroege jeugd, niet op volwassen leeftijd (heteroanamnese).
Antisociale persoonlijkheidsstoornis
Kenmerken van een antisociale persoonlijkheidsstoornis kunnen lijken
op kenmerken van FTD: onverschilligheid, niet volgen van de maatschappelijke norm, gebrek aan empathie (geen
spijt), impulsiviteit/planningsproblemen, onverantwoordelijk gedrag (roekeloosheid), prikkelbaar en agressief
gedrag.
·
·
Antisociale persoonlijkheidsstoornis begint vaak al in de adolescentie of op jongvolwassen leeftijd.
Schizofrenie
FTD en schizofrenie kunnen erg op elkaar lijken. Bij allebei is er dwangmatig en ontremd gedrag en
zijn er stoornissen in de executieve functies en de sociale cognities. Ook bij FTD komen wanen en hallucinaties
voor. Qua negatieve symptomen (apathie, spraakarmoede) zijn er ook overeenkomsten. Bij schizofrenie zijn er
soms ook frontotemporale afwijkingen op de scan zichtbaar. Het is dus lastig om onderscheid te maken.
·
·
Bij FTD komen psychotische verschijnselen minder vaak voor. De beschreven wanen en stemmen zijn bij FTD
meestal minder bizar.
Bron: FTD Expertgroep. Frontotemporale dementie, best practice diagnostiek en management. Tweede druk, September 2012.
www.ftdexpertgroep.nl
.