Huisartsenbrochure Parkinsonismen

Parkinsonismen

ymptomen

Bewegingsstoornissen

-- Symmetrische bewegingsarmoede.

-- Axiale rigiditeit met een kenmerkende rechte houding.

-- Instabiele houding met een langzaam, onzeker

looppatroon en verminderde tot afwezige

houdingsreflexen.

-- Vallen (meestal achterover), vroeg in het ziekteproces.

-- Houdings- en actietremoren, vooral bij PSP-P.

-- ‘Gaitfreezing’, oftewel plots bevriezen van een beweging

komt voor bij 10-20% van de PSP-patiënten. Bekende

uitlokkende factoren zijn nauwe ruimtes (deuropening,

toilet), ‘set-shifting’ (bijvoorbeeld opstaan uit zit en dan

gaan lopen) en gelijktijdige bewegingen (bijvoorbeeld

omdraaien tijdens het lopen).

Oogbewegingsstoornissen

Als eerste is een vertraging

van de snelle instelbewegingen te zien. Later ontstaat

een supranucleaire blikparese. In eerste instantie

zijn de oogbewegingsstoornissen vooral aanwezig bij

naar beneden kijken, later ook bij naar boven kijken

en bij horizontale oogbewegingen. Blepharospasme

(ooglidkramp) kan leiden tot functionele blindheid.

Verminderd knipperen kan uitdroging van de ogen

veroorzaken. Ook contracturen van de musculi frontalis,

dubbelzien, wazig zien en fotofobie komen regelmatig

voor.

Slikstoornissen

komen voor bij 15-45% van de

patiënten, als gevolg van een gestoorde tongmotiliteit

en een vertraagde slikreflex. Hierdoor kunnen

overmatig speekselverlies, voedingsproblemen en

aspiratiepneumonieën ontstaan.

Spraakstoornissen

Een zachte stem, en een geknepen

stem bij PSP-RS, treden al vroeg in het ziekteproces op.

Ongeveer 20-45% van de PSP-patiënten is uiteindelijk

nauwelijks meer te verstaan.

Urine-incontinentie

komt bij veel PSP-patiënten voor.

Orthostatische hypotensie

komt voor bij 10-15% van de

PSP-patiënten.

Slaapstoornissen

Inslaapproblemen, frequent en

langdurig wakker zijn en een verminderde totale slaapduur

komen veel voor bij PSP. REM-slaapstoornissen komen

voor bij 20-40% van de patiënten. In tegenstelling tot MSA

komen nachtelijke ademhalingsproblemen nauwelijks

voor. Overmatige slaperigheid overdag kan tot sociale

problemen leiden.

Neuropsychiatrische stoornissen door aantasting

van de frontale cortex

: apathie (circa 90% van de PSP-

patiënten), depressie (meer dan 50%), ontremd gedrag

(30%), agressie (30%) en angststoornissen (30%).

Cognitieve stoornissen

PSP-patiënten verliezen

vaardigheden om initiatief te nemen en hebben vaak

aansturing van buitenaf nodig. Ook hebben zij moeite

met het oplossen van problemen, last van rigide denken

en persevereren, woordvindstoornissen en verminderde

vaardigheden om emoties te herkennen. Visueel-

ruimtelijke vaardigheden (zoals bijvoorbeeld de weg

vinden) blijven relatief gespaard. Uiteindelijk ontstaat bij

vrijwel alle patiënten dementie.