Parkinsonismen
Parkinsonismen
Parkinsonismen is een verzamelnaam voor ziektebeelden die gekenmerkt worden door bewegingsarmoede in
combinatie met balansstoornissen en/of tremoren en/of rigiditeit. De ziekte van Parkinson (niet besproken in deze
brochure) is het meest voorkomende parkinsonisme.
In deze brochure komen vier parkinsonismen aan de orde:
• progressieve supranucleaire parese (PSP);
• multisysteematrofie (MSA);
• corticobasale degeneratie (CBD);
• vasculair parkinsonisme.
Bij deze parkinsonismen komen nog extra symptomen voor (zie
Tabel 1), waardoor vaak gesproken wordt van atypisch
parkinsonisme of Parkinson-plus. De symptomen ontstaan doordat beschadigde hersencellen dopamine niet goed
meer kunnen verwerken. Het ziekteproces bij deze parkinsonismen verloopt meestal sneller progressief dan bij de
ziekte van Parkinson.
In de beginfase is het niet altijdmogelijk de verschillende parkinsonismen te onderscheiden en kan, zo blijkt later, ten
onrechte de diagnose ‘ziekte van Parkinson’ gesteld worden. De behandeling is ondersteunend, er zijn geen curatieve
behandelingen.
De achtergrond en symptomen van de vier bovengenoemde parkinsonismen worden in afzonderlijke hoofdstukken
besproken. De
behandelingvan deze parkinsonismen vertoont veel overlap en wordt in een
apart hoofdstukbesproken, evenals de
aandachtspunten voor de huisarts .Parkinsonismen die in deze brochure niet worden besproken zijn:
• De ziekte van Parkinson (idiopathisch parkinsonisme). Meer informatie hierover staat in de
NHG-Standaard Ziekte van Parkinson .• Toxische parkinsonismen als gevolg vanmedicatie (onder andere antipsychotica, lithium, calciumkanaalblokkers,
anti-epileptica en anti-emetica) of toxische stoffen (onder andere zware metalen, koolstofmonoxide en
pesticiden).
• Postencefalitisch parkinsonisme.
• Parkinsonisme door een normale-drukhydrocephalus, hersentumoren of metabole ziekten.
• Fronto-temporale dementie (FTD)met parkinsonisme. Meer informatie hierover vindt u in de
NHG-Standaard Dementie .• Bij Lewy-body-dementie kunnen symptomen van parkinsonisme voorkomen. Voor informatie hierover verwijzen
wij u naar de
NHG-Standaard Dementie .2