Huisartsenbrochure Parkinsonismen

Parkinsonismen

ymptomen

Autonome dysfunctie

(bij 97% van de patiënten) ontstaat

vroeg in het ziekteproces en kan de kwaliteit van leven

ernstig beïnvloeden. Symptomen zijn:

-- orthostatische hypotensie (55-80%);

-- blaasfunctiestoornissen: urge-incontinentie,

pollakisurie, urineretentie en nycturie;

-- erectiestoornissen (bij vrijwel alle mannelijke patiënten),

onafhankelijk van psychosociale en psychiatrische

omstandigheden en medicatiegebruik;

-- hartritmestoornissen;

-- obstipatie;

-- verminderde hoeveelheid zweet (met risico op

hyperthermie), traanvocht (met risico op droge ogen) en

speeksel (met een droge mond en risico op cariës).

Bewegings- en houdingsstoornissen:

-- bewegingsarmoede, waaronder maskergelaat (bij

MSA-P);

-- rigiditeit, meestal symmetrisch;

-- dystonie (45-50%);

-- houdingsafwijkingen: camptocormie (voorovergebogen

romp), PISA-syndroom (zijwaarts gebogen romp) en/of

anterocollis (meer dan 45° anteflexie van de nek).

Cerebellaire ataxie (50%):

-- gangataxie;

-- dysarthrie met zachte dronkenmansspraak;

-- ataxie van de ledematen.

Tremoren

Kenmerkend is de houdingstremor die gepaard

kan gaan met myclonieën. Tremoren komen vaker voor bij

patiënten met MSA-P (31-83%) dan met MSA-C (12-48%),

met uitzondering van de cerebellaire intentietremor

(33-45% bij MSA-C versus 11-28% bij MSA-P).

Rusttremor komt voor bij 35% van de MSA-patiënten; bij

10% is er sprake van een ‘pillen-rollen’ tremor.

Oogbewegingsstoornissen

In een vroeg stadium kan er

sprake zijn van schokkerige oogvolgbewegingen. In een

later stadium hebben de meeste patiënten met MSA-C

een nystagmus bij opzij kijken. Ook tranende ogen komen

regelmatig voor.

Respiratoire dysfunctie

ontstaat vroeg in het

ziekteproces en is een belangrijke doodsoorzaak:

-- inspiratoire stridor, geassocieerd met een slechtere

prognose;

-- moeite met ophoesten van slijm, met het risico van

verstikking;

-- obstructieve of centrale slaapapneu;

-- dyspnoe;

-- hypoxemie.

Slikstoornissen

met daardoor kwijlen ontstaan vroeg in

het ziekteproces.

Slaapstoornissen

komen veel voor bij MSA:

-- REM-slaapstoornissen (70-100%);

-- nachtelijke stridor (40%);

-- obstructieve of centrale slaapapneu;

-- excessieve slaperigheid overdag (25%);

-- ‘restless legs’ (5-30%).

Cognitieve problemen

(5-30%):

-- Patiënten met MSA-P hebben vooral

woordvindstoornissen en problemen met visueel-

ruimtelijke vaardigheden. De mate van aantasting van

aandacht en werkgeheugen wisselt tussen patiënten

met MSA-P.

-- Bij MSA-C staat moeite met het verwerken van nieuwe

informatie, voornamelijk mondelinge informatie, voorop.

Neuropsychiatrische problemen:

-- apathie (65%);

-- depressie (40-85%, waarvan 1/3 matig tot ernstig);

-- angststoornissen (35-40%).