Huisartsenbrochure primair lymfoedeem

6 / 23

Primair lymfoedeem
Diagnose
· · Klinische diagnose Bij primair lymfoedeem presenteert de
patiënt zich meestal in eerste instantie met klachten bij de
huisarts. Bij een vermoeden van lymfoedeem kan de huisarts
de patiënt naar een dermatoloog verwijzen. De dermatoloog
stelt de diagnose meestal op basis van de klachten,
zorgvuldige (familie-) anamnese en lichamelijk onderzoek
(zie ). De test van Godet en het teken van Stemmer
kunnen helpen bij het stellen van de diagnose lymfoedeem.
--Test van GodetDeze test laat zien of er sprake is van
pitting of non-pitting oedeem. De test is positief als na het
drukken op de zwelling een putje in de huid staat dat na
enkele tellen weer verdwijnt.
--Teken van StemmerDe arts probeert de huidplooi tussen
de tweede en derde teen op te pakken. Als dit door
verdikking van de huid niet lukt, is er sprake van een
positief teken van Stemmer. Bij lymfoedeem in de arm en
hand onderzoekt de arts de aanwezigheid van het teken
van Stemmer aan de basis van de 2e en 3e vinger.
Bij twijfel over de diagnose is aanvullende diagnostiek
geïndiceerd, zoals lymfescintigrafie, duplex onderzoek of
MRI.
· · Genetische diagnose Na het stellen van de diagnose
bespreekt de dermatoloog met de patiënt de mogelijkheid
en waarschijnlijkheid of onderzoek van een genetische
oorzaak van de aandoening zinvol is. Hiervoor kan de
dermatoloog de patiënt verwijzen naar een klinisch
geneticus in een UMC of naar het expertisecentrum
voor lymfo-vasculaire geneeskunde (zie
.
· · Differentiaal diagnose
-- Lipoedeemwordt nog al eens verward met lymfoedeem.
Bij lipoedeem is er een stoornis in de aanmaak van
vetweefsel. Het komt vrijwel uitsluitend bij vrouwen voor.
Daarnaast is het mogelijk dat de afvoer van vocht via
de lymfevaten in tweede instantie niet optimaal is. Een
verminderde mobiliteit en het wisselend optreden van
afvoerproblemen spelen hierbij een rol.
-- OvergewichtBij overgewicht ontstaat er een toegenomen
belasting van het lymfesysteem door een overmatig
vochtaanbod (‘verhoogde preload’). In principe zijn
de lymfevaten wel normaal, maar door overbelasting
ontstaat oedeem. Als deze conditie zeer lang bestaat,
kunnen lymfevaten in tweede instantie beschadigd raken.
-- Dependency oedeemBeweging is essentieel voor de
functie van lymfevaten. Langdurig zitten kan onder
normale omstandigheden al tot enige oedeemvorming
leiden. Ook hier is sprake van oedeem door overbelasting
en niet zozeer van een aangeboren lymfefunctie stoornis.
4