48 / 113
48
IQ
De IQ-scores zijn gemiddeld circa 10 punten lager bij kinderen met NF1 vergeleken met niet aangedane
familieleden. Ongeveer 4-8 % van de personen met NF1is verstandelijk beperkt (IQ<70) [130]. Veel IQ testen
maken onderscheid tussen het
performaal IQ
(nodig voor ruimtelijke vaardigheden als puzzelen, lego
bouwen en natekenen) en het
verbaal IQ
(nodig voor talige vaardigheden als lezen, woorden onthouden,
maar ook rekenen en het onthouden van cijfers). Bij een ontwikkelingsleeftijd ouder dan zes en een half jaar
kan zowel de performale als verbale intelligentie bepaald worden. Het
performaal
IQ van kinderen met NF1
is vaak lager dan het
verbaal
IQ, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn; het omgekeerde wordt ook wel gezien in
de praktijk.
Spraak- en taalproblemen
Bij 30-40% van de kinderen met NF1 komt een spraakstoornis en vaak ook een taalstoornis voor.
Karakteristiek zijn de enigszins nasale, wat langzame spraak, afwijkende intonatie, monotonie, tremor en
niet variërend volume. Veel mensen met NF1 hebben een verminderd taalbegrip, moeite met het vinden van
de juiste woorden en het structureren van een verhaal. Tevens hebben ze moeite met het interpreteren van
non-verbale communicatie [82][135]. Volwassenen met NF1 kunnen ook problemen hebben met horen en
stotteren [136].
Het is belangrijk dat jonge kinderen met NF1 met ontwikkelingsproblemen op het gebied van spraak en taal
alléén en zonder bijkomende problemen, doorverwezen worden naar een (pre)logopedist. Kinderen bij wie
spraak- en taalproblemen gepaard gaan met andere zogenoemde ”diffuse” en/of sensomotorische
ontwikkelingsproblematiek worden meestal doorverwezen naar de kinderafdeling van een
revalidatiecentrum. Mochten er duidelijke spraak-/taalproblemen zijn die nader onderzocht moeten
worden, wordt het kind doorverwezen naar een audiologisch centrum (indien gecombineerd met
gehoorproblematiek) of een afdeling voor diagnostiek en behandeling van ontwikkelingsproblematiek of
kinderpsychiatrische aandoeningen (bij autisme).
Visueel ruimtelijk inzicht
Visueel-ruimtelijk inzicht bij kinderen met NF1 is vaak verstoord. Hierdoor kunnen ze afstanden en
verhoudingen slecht schatten en de verbanden in visuele informatie moeilijk zien [137]. In het dagelijkse
leven hebben kinderen hierdoor moeite met puzzelen, kaart lezen, tekenen, wiskunde, vangen van een bal
en schatten van afstanden in het verkeer [138].
Geheugen
Geheugen voor visueel-ruimtelijke informatie is vaak aangetast, net als het werkgeheugen, dat zich al op een
leeftijd van 5 jaar kan uiten [139].
Executieve functies (controlefuncties)
Executive functies zijn vaardigheden op het gebied van regulatie en controle van emoties en handelingen.
Voorbeelden zijn probleemoplossend vermogen, aandacht kunnen volhouden en verdelen, eigen gedrag
kunnen aanpassen, plannen van gedrag bij onverwachte situaties, maar ook responsremming [137]. Een hele
reeks van problemen met controlefuncties zijn gerapporteerd in de literatuur (voor overzicht zie [137]).