Pagina 29 - Zorgstandaard Dwarslaesie

28
Het concentreren van de acute zorg (nu in 11 traumacentra) naar 3 tot 4 centra verspreid over
het land, dient in het kader van verbetering van de kwaliteit van de zorg nadrukkelijk te worden
overwogen. Deze beweging past ook in het landelijke beleid om hooggespecialiseerde zorg te
concentreren en te verdelen.
De concentratiegedachte wordt gecompliceerd door de praktijk van een diversiteit van het
patiëntenaanbod. Het aantal wervelletsels is namelijk een veelvoud van het aantal
ruggenmergletsels, waarbij geldt dat wervelletsels kunnen leiden tot een ruggenmergletsel
(dwarslaesie). Daarbij komt dat neurologische uitval in de ambulance niet altijd vastgesteld kan
worden, bijvoorbeeld als een patiënt bewusteloos is. Het aanbieden van alle patiënten met
wervelletsel en een potentieel ruggenmergletsel aan een beperkt aantal traumacentra (3 tot 4)
ligt qua volume niet in de rede. In dat licht bezien dienen de professionals zich de vraag te
stellen op welke wijze patiëntenstromen dienen te worden gestuurd, zodat patiënten met
wervelletsel en/of ruggenmergletsel optimale zorg kunnen ontvangen. Voorstelbaar is dat de
totale groep eerst naar één van de 11 traumacentra gaat, waarbij na vaststelling van een
dwarslaesie, de patiënt overgedragen wordt naar een in dwarslaesiebehandeling gespecialiseerd
traumacentrum.
In dit verband kan bijvoorbeeld gewezen worden op een ontwikkeling in Noord-Amerika.
In Noord-Amerika heeft men een start gemaakt met het centraliseren van de acute zorg
voor traumatische ruggenmergletsels in zogenaamde Acute Spinal Cord Injury Units.
Deze multidisciplinaire gespecialiseerde acute zorg units maken het mogelijk dat er voor
deze, relatief laag- frequent voorkomende aandoening, expertise en ervaring wordt
opgebouwd hetgeen bijdraagt tot minder complicaties en een beter herstel. Uit
onderzoek is gebleken dat deze Acute spinal cord units aantoonbaar beter scoren met
betrekking tot opnameduur (Ploumis et al 2010), aantal complicaties (Yarkony et al
1985, Ploumis et al 2010) en functioneel herstel (Heinemann et al 1989, van de Meent et
al 2009) in vergelijking met niet in ruggenmergletsel gespecialiseerde traumacentra. De
voordelen van een ARU (Acute Rehabilitation Unit) zijn:
Kortere opnameduur voor acute zorg (Yarkony et al 1985, Heinemann et al
1989, DeVivo et al 1990, Oakes et al 1990, Ploumis et al 2010);
Lagere incidentie van decubitus (Donovan et al 1984, DeVivo et al 1990,
Ploumis et al 2010);
Minder contracturen (Yarkony et al 1985);
Lagere mortaliteit (DeVivo et al 1990);
Beter herstel (Heinemann et al 1989, Macias et al 2009).
Een ARU is een multidisciplinaire acute zorgafdeling in een level 1 traumacentrum met
een voldoende patiëntenvolume met traumatisch ruggenmergletsel. Voldoende volume is
nodig om noodzakelijke expertise op te bouwen bij de acute zorgverleners. Gebleken is
dat een hoger chirurgisch volume geassocieerd is met een lagere kans op paralyse bij
patiënten met een traumatisch ruggenmergletsel (Macias et al 2009). In Nederland is de
incidentie van traumatisch ruggenmergletsel 150-200 per jaar (8 per miljoen inwoners
per jaar (Schönherr et al 1996). Voor een kwalitatief goed functionerend ARU moet een
volume van 50 patiënten het minimum zijn. Dat betekent voor Nederland 3 tot maximaal
4 Acute Rehabilitation Units.
Aan een ARU worden de volgende eisen gesteld: