Corona-nieuws
In de afgelopen 3 jaar heeft COVID-19 een groot effect op de gehele samenleving (gehad). Dat geldt zeker voor mensen met een kwetsbare gezondheid, in het bijzonder allen die leven met een zeldzame aandoening.
Het virus is er echter nog steeds. Daarom doet de overheid een oproep dat we voor elkaar blijven zorgen. Vooral voor mensen met een kwetsbare gezondheid is vaccinatie belangrijk en moet men blijven opletten om elkaar niet te besmetten met virussen, zoals luchtweginfecties.
Op dit moment worden er minder mensen ernstig ziek door corona in vergelijking met de eerste jaren van de pandemie. Dat komt mede door de brede bescherming die is opgebouwd, veel mensen gevaccineerd zijn of omdat eerder een besmetting is doorgemaakt of beide. De verwachting is dat het virus toch blijft circuleren. Daarnaast neemt de bescherming na verloop van tijd af. Daarom blijft het belangrijk om risicogroepen met behulp van een vaccinatie te beschermen tegen COVID-19.
Nieuwe corona vaccinatieronde voor risicogroepen en zorgmedewerkers najaar 2023
De Gezondheidsraad adviseerde op 28 juni jl. om met ingang van het najaar van 2023 een jaarlijkse corona vaccinatie aan te bieden, vooralsnog aan mensen ouder dan 60 jaar, medische risicogroepen en zorgmedewerkers. Minister Kuipers van Volksgezondheid heeft dit advies overgenomen.
Een coronaprik voor de algemene bevolking is echter niet nodig omdat onder de bevolking jonger dan 60 jaar sprake is van een hoge mate van bescherming. Dit komt door de combinatie van een doorgemaakte besmetting en/of vaccinatie en omdat de kans dat zij ernstig ziek worden relatief klein is. In individuele gevallen is er wel de mogelijkheid om een coronaprik te krijgen voor mensen buiten de specifieke doelgroepen, bijvoorbeeld voor mensen met een kwetsbaar gezinslid.
Wie komt in aanmerking voor de vaccinatieronde?
Mensen die in aanmerking komen voor een coronaprik in het najaar van 2023 zijn:
- Mensen van 60 jaar en ouder
- Volwassenen en kinderen uit medische hoogrisicogroepen (bijvoorbeeld mensen met een afweerstoornis)
- Volwassenen uit medische risicogroepen die jaarlijks een uitnodiging krijgen voor de griepprik.
- Zwangere vrouwen. Zij kunnen het hele jaar een coronaprik krijgen.
- Ook zorgmedewerkers die direct contact hebben met patiënten krijgen de mogelijkheid een coronaprik te halen.
De herhaalprik is mogelijk vanaf 3 maanden na de laatste coronaprik of coronabesmetting. Het is de bedoeling om een mRNA-vaccin te gebruiken dat is aangepast aan de huidig circulerende Omikron subvariant (XBB). Het EMA komt op korte termijn met een beoordeling van dit vaccin dat door BioNTech/Pfizer is ontwikkeld.
Update dd december 2023
Vaccinatie voor mensen met een zeldzame aandoening
Voor mensen met ernstige afweerstoornissen, ook jonger dan 60 jaar, kan COVID-19 vaak ernstige ziekte veroorzaken en is de kans op overlijden groter. Het risico is niet gelijk voor de verschillende groepen patiënten, maar hangt sterk af van hoeveel het afweersysteem onderdrukt is.
Bij sommige mensen met een (ernstige) afweerstoornis werken vaccinaties minder goed of minder lang. Daarom hebben deze mensen meer vaccinaties nodig dan andere mensen. Uit onderzoek naar COVID-19 blijkt dat sommige patiëntengroepen pas na meerdere keren vaccineren voldoende beschermd zijn tegen de ernstige gevolgen van COVID-19.
In aanvulling op de standaarddosering van 2 prikken is een derde prik in de basisserie geadviseerd voor een selecte groep patiënten met een ernstige afweerstoornis vanaf 12 jaar, want de standaarddosering is mogelijk onvoldoende voor een goede vaccinatierespons. Minimaal 3 maanden daarna was in elk geval één boostervaccinatie geadviseerd bij personen van 18 jaar en ouder.
Vanaf voorjaar 2023 wordt de mogelijkheid geboden een individuele hoogrisicopatiënt met een ernstige afweerstoornis voor een extra herhaalprik te verwijzen naar de GGD. De indicatiestelling doet de behandelend medisch specialist en is dus maatwerk. Het moment van vaccinatie is niet meer gebonden aan een landelijke vaccinatieronde.
Het betreft vaccinatie met een bivalent mRNA-vaccin minimaal 6 maanden na een eerdere vaccinatie of na infectie bij hoogrisicopatienten met een ernstige afweerstoornis tijdens behandeling of bij ernstige onderdrukking van het immuun systeem ten gevolge van een onderliggende aandoening. Mocht een behandeling gestart gaan worden die gepaard gaat met ernstige onderdrukking van het immuunsysteem, dan kan gekozen worden voorafgaand aan die behandeling een extra herhaalprik toe te dienen vanaf 3 maanden na een eerdere vaccinatie of infectie.
Herhaling van de basisserie van 3 doses voor bepaalde patiënten
Er is een indicatie voor volledige hervaccinatie bij specifieke patiënten bij wie de afweer ondanks de vaccinatie nooit voldoende is opgebouwd (vaccinatie tijdens B-celdepletie) of bij wie deze weer is verdwenen (na stamceltransplantatie). Dit is een herhaling van de basisserie van 3 doses, met een interval van 4 weken tussen elke dosis, na 3 maanden gevolgd door een herhaalprik.
Voor de strategie voor de verschillende leeftijdsgroepen bij patiënten met een ernstige immuunstoornis (update februari 2023) zie de website van het RIVM.
Kinderwens en zwangerschap
Alle zwangeren krijgen het advies om (opnieuw) een coronaprik te halen. Zowel gezonde mensen als zwangeren met onderliggende ziekten (zoals diabetes of hart- en longziekten). De kans om ernstig ziek te worden door corona is groter tijdens de zwangerschap. Vaccinatie maakt deze kans kleiner. Vaccinatie is veilig en effectief, ook tijdens de zwangerschap.
Zwangeren kunnen tijdens de hele zwangerschap veilig de coronaprik krijgen. Er zijn geen aanwijzingen dat vaccinatie in de eerste 12 weken van de zwangerschap leidt tot complicaties. Als de zwangere liever geen prik in de eerste 12 weken van de zwangerschap wil, kan de vaccinatie uitgesteld worden. Het advies is om daar niet tot het einde van de zwangerschap mee te wachten.
Vruchtbaarheid en kinderwens
De coronaprik heeft geen invloed op de vruchtbaarheid bij mannen en vrouwen. Tijdens de zwangerschap heeft coronaprik geen invloed op de aanleg van de placenta. Dit blijkt uit de onderzoeken (zogenoemde toxiciteitsstudies) die door alle vaccinfabrikanten zijn uitgevoerd.
Vaccinatie voorafgaand aan zwangerschap
Als er een kinderwens is en ook jaarlijks uitgenodigd wordt om een griepprik te halen bij de huisarts, dan kan men ook de coronaprik krijgen. Dit is omdat er met chronische ziektes (zoals diabetes (suikerziekte) of hart- en longziekten) meer risico’s zijn om ernstig ziek te worden van corona.
Vrouwen die beginnen met een behandeling om zwanger te worden en ook worden uitgenodigd om een griepprik te halen bij je huisarts, kunnen het beste de coronaprik halen en daarna beginnen met de vruchtbaarheidsbehandeling. Zoals het opwekken van een eisprong (ovulatie-inductie), intra-uteriene inseminatie (iui) of ivf/icsi. Bespreek met uw arts wat voor u het beste moment is om na je prik met de vruchtbaarheidsbehandeling te starten.
Bron: rijksoverheid.nl en rivm.nl.
Vaccinatie van baby's van 6 maanden tot en met 11-jarigen met een verhoogd medisch risico
Vaccinatie voor kinderen in de leeftijd van 6 maanden tot en met 4 jaar met medisch hoog risico
Kinderen in de leeftijd van 6 maanden tot en met 4 jaar met een ernstige medische aandoening kunnen een coronaprik krijgen. Zij hebben een verhoogde kans om ernstig ziek te worden door corona. Het betreft kinderen met bijvoorbeeld een hartaandoening, longaandoening of een afweerstoornis.
Uitnodiging door kinderarts
De kinderen krijgen een uitnodiging van de kinderarts. In deze uitnodiging staat dat het kind een coronaprik kan halen bij een speciaal aangewezen GGD-locatie. En hoe men hiervoor een afspraak kunt maken.
Kinderdosering Pfizervaccin
Het kind krijgt 3 prikken met een kinderdosis van het Pfizervaccin voor kinderen van 6 maanden tot 5 jaar. Dit vaccin is op 19 oktober 2022 goedgekeurd door het Europees geneesmiddelenagentschap EMA.
Tijd tussen de prikken
Het kind krijgt de tweede prik 3 tot 4 weken na de eerste prik. De derde prik krijgt een kind minstens 8 weken na de tweede prik. Krijgt uw kind ook een andere vaccinatie? Dan is het advies om 2 weken tussen deze vaccinaties en de coronaprik aan te houden.
Vaccinatie voor kinderen van 5 tot en met 11 jaar met medisch hoog risico
Kinderen in de leeftijd van 5 tot en met 11 jaar met een ernstige medische aandoening kunnen een coronaprik krijgen. Zij hebben een verhoogde kans om ernstig ziek te worden corona. Het betreft kinderen met bijvoorbeeld een hartaandoening, longaandoening of een afweerstoornis.
Uitnodigingsbrief
Deze kinderen krijgen een uitnodigingsbrief waarin staat dat het kind een coronaprik kan halen. Zij ontvangen een uitnodiging voor de basis vaccinatie of de herhaalprik van de kinderarts of een andere medisch specialist. De vaccinatie wordt gegeven bij de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst).
Welk vaccin krijgen kinderen?
In de basisserie (eerste en tweede coronaprik) krijgen kinderen een kinderdosis van het originele vaccin van Pfizer/BioNTech.
Bij de herhaalprik krijgen kinderen een kinderdosis van het vernieuwde vaccin van Pfizer/BioNTech. Deze dosering is speciaal voor kinderen gemaakt en goedgekeurd door het EMA (European Medicines Agency).
Eurordis - patiënteninformatie Corona
Onze Europese zusterorganisatie Eurordis verzamelt relevante informatie op een speciale Covid-19 informatiepagina.
Ook roept zij de gemeenschap van zeldzame aandoeningen op om elkaar te steunen via social media met gebruik van de hastags #StrongerTogether #RareDiseases #Coronavirus
Effecten van COVID-19 op zorg voor mensen met zeldzame aandoeningen
Het Intenational Journal of Integrated Care (IJIC) publiceerde het onderzoek "Learning from the Pandemic to Improve Care for Vulnerable Communities: The Perspectives and Recommendations from the Rare Disease Community"''.
Informatie voor (ex-) IC patiënten en hun naasten
Stichting FCIC, stichting van zorgprofessionals, wetenschappers en patiënten opgericht om de impact van een IC-opname te beperken en IC Connect, patiëntenorganisatie voor (voormalig) IC-patiënten en hun naasten, signaleren een grote informatiebehoefte over IC-behandeling na een besmetting door het coronavirus. Daarom besteden zij een speciaal deel van hun website aan corona.
Heeft u tips met speciale informatie voor patiënten met zeldzame en/of chronische aandoeningen? Laat het ons weten via vsop@vsop.nl.